Chứng khoán là gì & Vai trò của nó đối với nền kinh tế

Thị trường chứng khoán là kênh đầu tư sinh lời hấp dẫn nhưng lại chứa vô vàn rủi ro. Với những người mới chưa có nhiều kinh nghiệm và chuyên môn thì câu chuyện “rỗng túi” trong một khoảnh khắc không còn xa lạ. Vậy chứng khoán là gì? Bạn cần chuẩn bị những kiến thức gì để đầu tư? Mời bạn cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Chứng khoán là gì?

Đây là một bằng chứng xác nhận sự sở hữu hợp pháp của người sở hữu đối với tài sản hay phần vốn của doanh nghiệp, tổ chức đã phát hành. Là một phương tiện hàng hoá mang tính trừu tượng, chúng có thể được thỏa thuận, thay thế và đại diện cho một giá trị tài chính.

Hiện nay, trên thị trường có 2 dạng chứng khoán ở dạng dữ liệu gồm: 

- Chứng chỉ quỹ (trái phiếu, cổ phiếu, chứng khoán phái sinh).

- Chứng chỉ bút toán ghi sổ.

Chứng khoán là gì? - Đặc điểm của nó thế nào?

>>XEM THÊM<<

• Lưu ký chứng khoán là gì - Lưu ký chứng khoán có bắt buộc không?
• Sàn chứng khoán Upcom là gì & Cách thức giao dịch trên sàn Upcom
• IPO là gì & Quy trình IPO lên sàn chứng khoán

2. Đặc điểm của chứng khoán

Thị trường chứng khoán phát triển vô cùng đa dạng với nhiều loại khác nhau nhưng nhìn chung chúng đều bao gồm 3 đặc điểm cơ bản sau:

- Tính thanh khoản: Nó có tính thanh lỏng cao chỉ sau tiền mặt. Nhà đầu tư có thể chuyển thành tiền mặt bất kỳ khi nào mà họ muốn. Tuy nhiên, mỗi loại sẽ có khả năng thanh khoản khác nhau. Một khi không còn tính thanh khoản thì nó nhanh chóng bị đào thải ra khỏi thị trường.

- Tính sinh lời: Đây là tài sản tài chính mang lại lợi nhuận cao. Lợi nhuận này có thể là do một phần chênh lệch trong quá trình mua bán, hưởng lợi từ cổ và lợi tức, cổ phiếu thưởng, quyền mua chứng khoán ưu đãi.

- Tính rủi ro: Nó chịu tác động lớn của rủi ro thị trường, lạm phát, chính trị,... Mức độ rủi ro được sắp xếp theo thứ tự tăng dần là trái phiếu -> cổ phiếu -> chứng khoán phái sinh. Chính sự rủi ro này là yếu tố dẫn đến chênh lệch về lợi nhuận cho người chơi.

3. Tìm hiểu về thị trường chứng khoán

3.1. Thị trường chứng khoán là gì?

Hay còn được gọi là sàn chứng khoán. Đây là nơi diễn ra các giao dịch mua bán, trao đổi chứng khoán.

3.2. Đặc điểm của thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán bao gồm 3 đặc điểm cơ bản sau:

- Là hình thức đầu tư tài chính trực tiếp mà không có trung gian tài chính.

- Là thị trường cạnh tranh công bằng, minh bạch: Mọi người được tự do tham gia mà không có sự áp đặt giá cả. Giá cả sẽ được hình thành và phụ thuộc vào mối quan hệ cung - cầu giữa người bán và người mua.

- Hoạt động liên tục: Sau khi được phát hành, nó có thể được mua đi bán lại nhiều lần.

3.3. Phân loại và các tổ chức trên thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán được chia thành 2 loại là sơ cấp và thứ cấp. Cụ thể như:

- Thị trường sơ cấp là nơi lần đầu tiên phát hành cổ phiếu đến với công chúng để thu hút nguồn vốn đầu tư hay huy động vốn. Đa số, người mua trên thị trường này đều là các tổ chức lớn, quỹ đầu tư.

- Thị trường thứ cấp là nơi cổ phiếu được mua bán lại sau khi phát hành sơ cấp. Người mua ở thời điểm sơ cấp tiến hành trao đổi với nhà đầu tư chứng khoán khác trên thị trường. Thời điểm này, không có tiền mới được sinh ra mà chỉ là sự thay đổi quyền sở hữu cổ phiếu.

Để đảm bảo trách nhiệm và tính ổn định, thị trường chứng khoán bao gồm các tổ chức sau:

- Môi giới: Công ty chứng khoán

- Cơ quan quản lý: Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC), Sở Giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh (HOSE), Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX)

- Nơi lưu trữ thông tin: Trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD)

3.4. Một số thuật ngữ cơ bản về thị trường chứng khoán

- Cổ phần là đơn vị nhỏ nhất được chia từ nguồn vốn điều lệ.

- Cổ phiếu là chứng chỉ được phát hành với mục đích xác nhận quyền sở hữu đối với cổ phần.

- Cổ đông là cá nhân hoặc tổ chức sở hữu ít nhất một cổ phần, là người góp vốn thành lập công ty. Số lượng cổ đông trong 1 doanh nghiệp tối thiểu là 3, họ chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản trong phạm vi số vốn đã đóng góp vào doanh nghiệp.

- Cổ tức là khoản lợi nhuận cho cổ đông nhận hàng năm từ công ty cổ phần (bao gồm cổ tức tiền mặt và cổ phiếu).

- Trái phiếu là chứng khoán xác nhận khoản nợ phải trả của tổ chức phát hành.

- Chứng chỉ quỹ là chứng khoán được phát hành bởi các quỹ đầu tư chứng khoán.

- VN-Index là chỉ số thể hiện biến động các cổ phiếu niêm yết trên sàn HOSE.

- HNX là chỉ số thể hiện biến động các cổ phiếu niêm yết trên sàn HNX.

- IPO là phát hành chứng khoán lần đầu ra công chúng.

- Vốn hoá là tổng giá trị cổ phần có cổ phiếu niêm yết.

- Thanh khoản là mức độ nhanh chóng khi mua bán, trao đổi chứng khoán.

- Lưu ký chứng khoán là hoạt động nhận, gửi, bảo quản chứng khoán nhằm đảm bảo quyền và lợi ích liên quan đến chứng khoán của người sở hữu.

- Khối lượng giao dịch là số chứng khoán được giao dịch trong 1 phiên.

4. Vai trò của chứng khoán đối với nền kinh tế

Khi đầu tư vào chứng khoán, ngoài việc nắm được khái niệm chứng khoán là gì thì việc nắm được vai trò của nó đối với nền kinh tế cũng vô cùng quan trọng. Thị trường chứng khoán giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế cụ thể qua 3 chủ thể như sau:

Đối với chính phủ

- Huy động và sử dụng nguồn vốn hiệu quả qua việc bán trái phiếu để đầu tư vào các dự án của nhà nước.

- Hỗ trợ thúc đẩy quá trình cổ phần hoá đối với doanh nghiệp nhà nước.

- Thực hiện các chính sách tiền tệ hiệu quả qua việc mua bán trái phiếu nằm điều chỉnh sự tăng giảm lãi suất thị trường.

- Thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

Đối với doanh nghiệp

- Huy động nguồn vốn kinh doanh qua việc mua bán trái phiếu, cổ phiếu.

- Là công cụ đánh giá giá trị của doanh nghiệp cũng như nền kinh tế.

- Tăng hiệu quả sử dụng nguồn vốn, tạo động lực cho việc áp dụng công nghệ vào sản xuất, kinh doanh.

- Quảng bá thương hiệu đến với công chúng đơn giản, tiết kiệm.

Đối với nhà đầu tư

- Cung cấp nguồn đầu tư đa dạng và giảm thiểu rủi ro đầu tư.

- Lựa chọn được doanh nghiệp phù hợp để đầu tư.

Có nên đầu tư chứng khoán tại thời điểm 4.0 này

5. Có nên tham gia vào thị trường chứng khoán không?

Đầu tư chứng khoán không còn xa lạ với nhiều người. Nhất là tại thời điểm hiện nay khi mà dịch Covid-19 đang kéo dài khiến nhiều doanh nghiệp trở nên khó khăn nên các dòng tiền đang liên tục đổ vào thị trường chứng khoán. Thống kê của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD):

“Trong 5 tháng đầu năm 2021, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam đón nhận gần 480.500 tài khoản chứng khoán của nhà đầu tư trong nước mở mới, vượt 20% số tài khoản mở mới của cả năm 2020, gấp 2,5 lần tài khoản mở mới cả năm 2019.”

Theo đánh giá của chuyên tài chính, chứng khoán là kênh đầu tư sinh lời tốt và hiệu quả. Thay vì gửi tiết kiệm ngân hàng với lãi suất 6 - 7%/năm thì đầu tư chứng khoán giúp bạn nhận được mức lãi suất cao hơn rất là nhiều. Bạn cũng không cần nguồn vốn quá lớn đến cả tỷ đồng như đầu tư bất động sản. Phần lãi lỗ được tính toán rõ ràng, nhanh chóng. Quá trình trao đổi trên dễ dàng, tính thanh khoản cao. 

Bên cạnh đó, các sàn chứng khoán luôn được quản lý chặt chẽ và minh bạch bởi cơ quan chức năng và thành viên thị trường. Do vậy, giữa rất nhiều hình thức đầu tư hiện nay thì đầu tư chứng khoán là một kênh đầu tư tốt và hiệu quả.

>>CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM<<

• Chỉ số VN30 là gì & Cách xác định, ý nghĩa của chỉ số VN30 Index
• Những thông tin cần biết về chỉ số VN Index là gì?

6. Yếu tố ảnh hưởng đến quá trình đầu tư chứng khoán

Rõ ràng, không phải quyết định nào của chủ đầu tư cũng đem lại được lợi nhuận và hiệu quả mong muốn. Dưới đây là 2 yếu tố ảnh hưởng điển hình nhất khi lựa chọn đầu tư:

6.1. Thời gian mua

Nguyên tắc cơ bản, bạn chỉ nên mua chứng khoán có giá trị rẻ hơn giá trị thật. Vậy làm sao để xác định được thời gian lý tưởng đó? 

Để xác định được, bạn cần có kỹ năng phân tích kỹ thuật cơ bản để nhận diện được thị trường. Ngoài ra, nó còn phụ thuộc vào cách chơi: đầu tư dài hạn hay lướt sóng?

6.2. Nên đầu tư loại chứng khoán nào?

Để đầu tư sinh lời và đem lại nguồn lợi nhuận cao, bạn nên lựa chọn các đối tượng là những công ty lớn, uy tín và có hoạt động tài chính ổn định. Một số tiêu chí đánh giá như:

- Báo cáo tài chính

- Năng lực lãnh đạo

- Tỷ lệ chia cổ tức doanh nghiệp

- Chiến lược kinh doanh

7. Top 10 mã ngành đầu tư chứng khoán hấp dẫn nhất năm 2022

Thị trường chứng khoán nước ta đang có những biến đổi tích cực sau đại dịch. Đây là thời điểm lý tưởng để các nhà đầu tư tham gia. Dưới đây là 10 mã ngành hấp dẫn nhất.

7.1. Nhóm ngành sức khỏe, y tế

Đây là nhóm ngành có tốc độ tăng trưởng mạnh nhất. Vì:

- Tại thời điểm hiện nay, dịch Covid 19 đang diễn biến phức tạp và chưa có biện pháp kiểm soát hoàn toàn.

- Thói quen chăm sóc sức khỏe, điều trị tăng mạnh.

- Tỷ lệ dân số già hoá và mức sống tăng mạnh.

Sau đây là 4 mã ngành tiềm năng nhất:

- Mã JVC – Công ty cổ phần thiết bị y tế Việt Nhật.

- Mã DHG – Công ty cổ phần dược Hậu giang.

- Mã TRA – Công ty cổ phần Traphaco.

- Mã FIT – Công ty cổ phần tập đoàn F.I.T.

7.2. Nhóm ngành công nghệ Fintech

Fintech trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo,... đang là xu hướng của tương lai. Một số mã ngành được đánh giá cao như:

- Mã FPT – Công ty cổ phần FPT.

- Mã VNG – Công ty cổ phần VNG.

- Mã TVS – Công ty cổ phần chứng khoán Thiên Việt.

7.3. Nhóm ngành nông nghiệp

Ngành nông nghiệp nước ta đang được chú trọng đầu tư và phát triển mạnh với cơ chế hợp tác mở rộng. Mặc dù nền kinh tế còn khó khăn nhưng trong 6 tháng đầu năm 2021, tổng kim ngạch xuất khẩu nước ta vượt kế hoạch tăng 28,2% so với năm 2020. Các mã ngành đầu tư với tốc độ tăng trưởng cao như:

- Mã HNG – Công ty cổ phần nông nghiệp quốc tế Hoàng Anh Gia Lai

- Mã LTG – Công ty cổ phần tập đoàn Lộc Trời

7.4. Nhóm ngành ngân hàng

Các ngân hàng không có dấu hiệu tăng trưởng mạnh nhưng lại là lựa chọn an toàn và ổn định để đầu tư. Một số mã ngành đang có sắc xanh như:

- Mã STB – Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín

- Mã LPB – Ngân hàng thương mại cổ phần Bưu điện Liên Việt

- Mã CTG – Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam

Top 10 mã chứng khoáng đáng đầu tư nhất trên thị trường năm 2022

8. Những lưu ý khi tham gia vào thị trường chứng khoán

Trên đây là những thông tin về chứng khoán là gì giúp quý bạn nắm được những điều cơ bản về bản chất của chứng khoán. Nhưng để tham gia vào thị trường cần phải nắm được nhiều hơn thế. Để tránh gặp phải nhiều khó khăn khi tham gia vào thị trường giàu tiềm năng này, nhà đầu tư cần lưu ý những điều cơ bản sau:

- Theo dõi thị trường thường xuyên để xác định được loại cổ phiếu phù hợp cho chiến lược đầu tư. Bên cạnh đó là những yếu tố chính trị - xã hội, chinh sách nhà nước để có kế hoạch điều chỉnh kịp thời.

- Đa dạng hóa danh mục đầu tư để hạn chế rủi ro và thua lỗ.

- Lựa chọn chuyên gia tư vấn giỏi để có những định hướng đúng đắn trong quá trình đầu tư và quản lý nguồn vốn.

- Luôn luôn học hỏi không ngừng, học mọi lúc, mọi nơi.

- Giao dịch theo nguyên tắc để không bị ảnh hưởng từ người khác hay là cảm hứng nhất thời của bản thân.

- So sánh lợi nhuận và rủi ro theo công thức: % lợi nhuận của cổ phiếu < 2% rủi ro 

- Có kế hoạch chốt lời, bạn phải đặt ra ngưỡng giá cho cổ phiếu chẳng hạn như 0%, 20% hoặc cao hơn tùy vào chiến lược.

Trên đây là toàn bộ những kiến thức tổng hợp về chứng khoán là gì? Hy vọng qua những thông tin trên đã giúp bạn hình dung được bức tranh thị trường chứng khoán đầy lợi nhuận nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ như hiện nay.

Nguồn: Citinews.net